Suis sentuh menggunakan transistor

Hari ini saya kongsikan cara membuat suis sentuh (touch switch) dengan menggunakan sebiji transistor sahaja.

NPN vs PNP transistor

Secara amnya terdapat dua jenis transistor iaitu NPN dan PNP. Setiap transistor mempunyai 3 terminal yang berlabel C (Collector), B (Base) dan E (Emitter) seperti boleh dilihat pada gambar di atas.

Terdapat bermacam-macam jenis transistor dan ianya dilabel dengan berbagai-bagai nombor rujukan. Huruf di depan pada nombor rujukan transistor boleh digunakan untuk menentukan samada ianya NPN atau PNP. Huruf yang sering digunakan ialah A, B, C & D.

Transistor yang dilabel dengan A & C ialah transistor jenis NPN manakala B & D pula ialah transistor jenis PNP.

Terdapat juga transistor yang di label dengan huruf S seperti S8050 dan S8550. S8050 ialah transistor jenis NPN manakala S8550 pula ialah transistor jenis PNP.

Cara paling mudah untuk menentukan samada ianya transistor jenis NPN atau PNP ialah dengan merujuk kepada 'datasheet' transistor masing-masing.

Perbezaan utama transistor NPN dan PNP ialah pada terminal E (Emitter). Anak panah pada simbol transistor merujuk kepada pergerakan sehala arus elektrik dan fungsinya sama seperti diod.

Arus elektrik mengalir dari positif ke negatif dan ini bermaksud, terminal E (emitter) untuk transistor NPN harus disambung ke negatif bekalan elektrik manakala untuk transistor PNP pula harus disambung ke positif bekalan elektrik. Transistor tidak akan berfungsi jika disambung terbalik.

Touch switch schematic

Gambar di atas menunjukkan litar paling mudah menggunakan transistor untuk berfungsi sebagai suis. Kedua-dua transistor NPN dan PNP boleh digunakan dan perbezaannya ialah di mana terminal B (Base) harus disambung pada litar.

Transistor NPN hanya akan berfungsi apabila terminal B (Base) disambung kepada terminal positif litar manakala transistor PNP pula hanya akan berfungsi apabila terminal B (Base) disambung kepada terminal negatif litar.

Siap...

Gambar di atas menunjukkan suis sentuh yang telah saya buat menggunakan transistor NPN berlabel BC546 dan saya tambah perintang pada litar supaya lampu LED tidak hangus sebab menggunakan bekalan elektrik 9v.

Perintang tidak diperlukan jika anda menggunakan bekalan elektrik 3v sahaja.

Testing...

Litar ini juga boleh berfungsi dengan menyentuh menggunakan aliran air seperti boleh dilihat pada klip video di bawah.

Selamat mencuba...